Ağustos ayı okumasına dahil ettiğimiz yeni kitaplardan biri de Michel Foucault’nun Ayrıntı Yayınları’ndan çıkan “Eleştiri Nedir? Kendilik Kültürü” adlı kitabı. tanıtım bülteninde şunlar ifade edilmiş:
Elinizdeki edisyon Michel Foucault’nun iki konferansını bir araya getirmektedir. Foucault ilk konferansı 27 Mayıs 1978’de Sorbonne’da Fransız Felsefe Cemiyeti huzurunda vermiş, konuşma onun gözetiminde 1990 yılında “Eleştiri Nedir?” başlığıyla yayımlanmıştır. Diğer konferansıysa, 12 Nisan 1983’te Berkeley, California Üniversitesi’nde “Kendilik Kültürü” başlığıyla sunulmuştur. İki konferansı ayıran 1978 ile 1984 arasında Foucault’nun düşüncesi önemli bir evrim geçirse de, Kant’ın Was ist Aufklärung? (“Aydınlanma Nedir?”) metnine yaptığı referans bu dönemde yazdığı tüm metinlerde ve yaptığı tüm konuşmalarda merkezi bir yer işgal eder; çünkü Aydınlanma üzerine bu metni tekrar tekrar ele almasının amacı, felsefi ve tarihsel soru olarak “kendilik kültürü” temasıyla neden ilgilendiğini açıklamaktır. Böylece kitapta yer alan “Eleştiri Nedir?” ve “Kendilik Kültürü” başlıklı konferanslarla bunlara eşlik eden tartışmalar, hem Foucault’nun düşünsel evrimini takip etmeyi sağlar hem de onun Was ist Aufklärung?’u nasıl farklı biçimlerde okuduğunu görme imkânı tanır.
Ve kitaptan tadımlık:
“Göz kendini nasıl görebilir? Cevap görünüşte çok basittir ama aslında çok karmaşıktır, zira gözün kendini görebilmesi için, Platon, kendine bir aynada bakması yeterlidir, demez; kendine başka bir gözle bakmalıdır, yani kendinde, fakat başkasının gözü biçiminde kendinde bakmalıdır ve burada, başkasının gözbebeğinde, kendini görecektir, zira gözbebeği ayna hizmeti görür.”
“Zamanın şu ânında, genel itibarıyle hakikatin ve özel olarak hakikatlerin iktidarına boyun eğmiş insanlığın şu ânında, bu insanlığa, belki onun bir kısmına mensup olan ben kimim?”