Marketten döndünüz, çocuğunuzun cebinde minik bir sakız! Okuldan döndünüz çocuğunuzun cebinde minik bir kalem! Arkadaşınızın evini ziyaretten döndünüz çocuğunuzun cebinde minik bir oyuncak! Hatta masanızın üzerinden kaybolan bozuk paralarınız!
Ne yapardınız?
Ne yapacağımız kısmı oldukça önem arz ediyor. Bu davranışlar karşısında sizin göstereceğiniz ilk tutum, belki çocuğumuzun belki de aile düzeninizin geleceğini etkileyecek.
Çalma ya da daha kibar haliyle izinsiz alma davranışı çocuğunuzun bulunduğu yaşa ve yaşadıklarına göre anlam değiştirir.
2-3 yaşlarına kadar çocuklarda “sahiplikduygusu”, “mülkiyet kavramı” yoktur. Her şey onlarındır. Başkasının eşyasını almanın bir sakıncası yoktur. 7-8 yaşlarına kadar gelişmeye başlayan mülkiyet kavramı ve aitlik duygusu ile izinsiz almama davranışının nedeni az çok idrak edilmeye başlanır. Bu yaşlara kadar çocuklarınız bir yerden ya da bir başkasından izinsiz bir şey aldığında onu “Hırsız” diye nitelendirmek ya da karalar bağlamak doğru olmaz. Bu durumun normal olduğunu ama gözlemlemek gerektiğini de bilmek gerek. Alınan her nesnenin size ait olmadığını ve sahibine geri verileceğini çocuğunuzun bilmesinde ise fayda vardır. Bu durumu sakin, yapıcı sözlerle dile getirmeniz çocuğunuz için faydalı olacaktır. Tersine azarlamalar, uzun uyarı sözcükleri, hırsız diye nitelendirmeler, fiziksel şiddet, “şimdi bunu yaparsa ilerde neler yapar” gibi olumsuz düşünceler, ileride daha olumsuz durumların yaşanmasına sebep olabilir.
7-8 yaş sonrası görülen izinsiz alma davranışının nedenlerini bulmak gerekir. Çünkü bu yaşlardan sonra yapılan bu davranışın mutlaka bir nedeni vardır. Çocuk ihtiyacı olduğu ve alacak parası olmadığı için de alabilir, ihtiyacı olmadan parası da olduğu halde yine de alabilir. Her ikisi de sorundur ve daha büyük sorunlara dönüşebilir.
Kimi çocuk aileden intikam almak için, kimi fark edilebilmek için çalar. Kardeş kıskançlığı sonrası alınan öç olabilirken, anne babanın aşırı sevgisi ve aşırı sınırsız yetiştirilmesi sonucu bencil yetişerek her şeyi yapabileceği inancı olabilir. Yine anne babanın, öğretmen ve arkadaşlarının ilgisizliği sonrası dikkat çekebilmek için de bu olumsuz davranış görülebilir.
Davranışın nedenini bulmak kadar bu durumda gösterilen tepki de oldukça önemlidir. Ailenin tepkisi de karşı tarafın tepkisi de çocuğu etkiler. Tıpkı küçük yaşta gösterilen sabır ve yapıcı konuşma ve davranışlarla birlikte profesyonel bir yardım almakta fayda vardır.
